Teaminterventies: 7 praktische werkvormen die teamontwikkeling versterken!

Blijft je team tegen dezelfde obstakels aanlopen? Verandert er niets, ondanks talloze besprekingen? Wil je graag een team die hun uitdagingen zelf aanpakt? Teaminterventies zijn doelgerichte gesprekstools of praktische werkvormen die teamontwikkeling en communicatie bevorderen.

Vanuit open dialoog creëer je meer vertrouwen en wederzijds begrip, waardoor je team sneller onderliggende patronen kan herkennen en oplossen.

In dit artikel geven we jou een volledige toolkit om mee te starten:

• Wat zijn teaminterventies?
• Wanneer pas je teaminterventie toe?
• 7 gesprekstools voor teaminterventies
• Teaminterventies als werkvorm: hoe zet je het in?

Wat zijn teaminterventies?

Teaminterventies zijn doelgerichte werkvormen die worden ingezet voor teamontwikkeling en het bevorderen van de communicatie en samenwerking binnen teams. Een interventie is bedoeld als ‘tussenkomst’ waarbij je teamleden op respectvolle wijze bewust maakt van hun gedrag en het effect daarvan op het team.

Het doel van teaminterventies is dus om verborgen patronen zichtbaar te maken, inzichten te creëren en met open dialoog positieve verandering te stimuleren.

Effectieve teaminterventies dragen bij aan teamontwikkeling op verschillende manieren, zoals:

• Verbeterde communicatie
• Verhoogd onderling vertrouwen
• Betere conflicthantering
• Verhoogde productiviteit
• Sterkere teamgeest

Wanneer pas je teaminterventies toe?

Voordat je een teaminterventie toepast, is het cruciaal om de volledige context te begrijpen waarin het team zich bevindt. Daarvoor letten we op twee belangrijke factoren: intensiteit en frequentie.

Intensiteit

Een nuttige tool om de intensiteit van een situatie te beoordelen is de escalatieladder van Glasl. Deze ladder helpt je namelijk om te bepalen hoe ernstig een conflict is en welke interventie passend zou zijn. Wanneer een situatie te snel escaleert, kan het een goed idee zijn om tussen te komen met een gerichte teaminterventie.

Frequentie

Vervolgens letten we ook op de frequentie waarbij het gedrag voorkomt. Wanneer je tijdens een team coaching sessie bijvoorbeeld iets ziet gebeuren is het belangrijk om dit op te merken, maar je hoeft nog niet direct in te grijpen. Er kan sprake zijn van een parallel proces tussen wat zich ‘hier en nu’ in de sessie voordoet, en wat zich ‘daar en dan’ op de werkvloer gebeurt.

Over het algemeen hanteren we voor het herkennen van een patroon de "regel van 3", namelijk:

1. De eerste keer is het een observatie.
2. De tweede keer kan het toeval zijn.
3. Bij de derde keer kunnen we spreken van een patroon.

Pas wanneer je een patroon herkent, is het tijd om in te grijpen. Het is dus belangrijk om dit op een respectvolle manier te doen. Veel gedrag gebeurt namelijk onbewust of vertrekt (soms ondanks het effect) vanuit een positieve intentie. Kortom, teaminterventies kunnen helpen bij het zichtbaar maken van deze patronen, om zo de communicatie en het wederzijds begrip in teams te vergroten.

7 gesprekstools voor teaminterventies

Als teamcoach of facilitator heb je een waaier aan teaminterventies die je kan inzetten. Deze gesprekstools helpen je om diepgaande gesprekken te faciliteren, en vervolgens onzichtbare dynamieken bloot te leggen.

Hier zijn alvast zeven gesprekstools die je kunt inzetten bij je teaminterventies:

1. De Walking Scale

De Walking Scale is een fysieke oefening waarbij teamleden letterlijk positie innemen op een denkbeeldige lijn in de ruimte. Deze lijn representeert een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 staat voor de huidige situatie en 10 voor de ideale situatie.

Hoe het werkt:

1. Vraag teamleden om positie in te nemen op de lijn.
2. Laat ze toelichten waarom ze daar staan.
3. Vraag wat er nodig is om een stap vooruit te zetten.

Wanneer inzetten: Deze tool is ideaal om de perceptie van teamleden over de huidige situatie en gewenste shift zichtbaar te maken.

2. Learner / Judger perceptietool

De choice map is een gesprekstool die teamleden helpt bewust te worden van hun mindset en hoe deze hun perceptie en gedrag beïnvloedt.

Hoe het werkt:

1. Introduceer de concepten 'Learner' (open, nieuwsgierige mindset) en 'Judger' (oordelende, gesloten mindset).
2. Laat teamleden reflecteren op situaties waarin ze deze mindsets ervaren.
3. Bespreek hoe ze kunnen switchen naar een 'Learner' mindset.

Wanneer inzetten: Gebruik deze tool om bewustzijn te creëren rond hoe onze mindset en perceptie de teamdynamiek beïnvloedt.

3. Deep Democracy stappenplan

Deep Democracy is een besluitvormingsmethode die zorgt dat alle stemmen gehoord worden, ook de minderheid.

Hoe het werkt:

1. Verzamel alle invalshoeken
2. Zoek actief naar alternatieve meningen
3. Verspreid het alternatief
4. Voeg de wijsheid van de minderheid toe aan het meerderheidsbesluit

Wanneer inzetten: Deze methode is perfect voor het nemen van inclusieve besluiten en het oplossen van complexe teamuitdagingen.

4. Gesprek op voeten

Deze dynamische gespreksmethode laat teamleden letterlijk bewegen terwijl ze hun standpunten delen.

Hoe het werkt:

1. Iedereen staat in een kring.
2. Een persoon stapt naar voren en deelt een mening.
3. Anderen die het ermee eens zijn, gaan erachter staan.
4. Nieuwe meningen worden gedeeld door op een andere plek te gaan staan.

Wanneer inzetten: Ideaal voor het verkennen van verschillende perspectieven in een team op een laagdrempelige manier. Perfect voor teaminterventies bij teams die zich in de eerste fases van teamontwikkeling bevinden.

5. De sabotagelijn

De sabotagelijn helpt om (onbewust) sabotagegedrag dat teamontwikkeling ondermijnt zichtbaar en werkbaar te maken.

Hoe het werkt:

1. Introduceer het concept van 'sabotage' in teams.
2. Laat teamleden vervolgens reflecteren op subtiele vormen van sabotage die ze opmerken.
3. Bespreek hoe deze gedragingen de teamdoelen ondermijnen.

Wanneer inzetten: Gebruik deze tool om onbewuste patronen die teamgroei belemmeren aan het licht te brengen.

6. Pijlen gooien

Deze methode biedt een gestructureerde manier om moeilijke gesprekken te voeren en onderliggende spanningen bloot te leggen.

Hoe het werkt:

1. Stel duidelijke gespreksregels op.
2. Laat teamleden om beurten alles zeggen wat ze denken en voelen.
3. Reflecteer op wat heeft geraakt en waar.
4. Zoek samen naar oplossingen.

Wanneer inzetten: Deze tool kan helpen bij het bespreken van diepgewortelde conflicten of spanningen in het team.

7. De ijsberg van McClelland

De ijsberg van McClelland visualiseert dat slechts een klein deel van menselijk gedrag zichtbaar is, terwijl de drijfveren eronder liggen.

Hoe het werkt:

1. Teken een ijsberg en bespreek zichtbaar gedrag (boven water) en onzichtbare drijfveren (onder water).
2. Laat teamleden reflecteren op hun eigen 'ijsberg'
3. Visualiseer de wisselwerking tussen verschillende ijsbergen: hoe beïnvloedt mijn gedrag (zichtbaar) de ijsberg van iemand anders(onzichtbaar)
4. En wat is daarvan het effect?

Wanneer inzetten: Deze tool helpt bij het creëren van begrip voor elkaars drijfveren en het verbeteren van de onderlinge communicatie. Door openheid en bespreekbaarheid te promoten verbeter je ook de teamdynamieken en samenwerking.

Teaminterventies als werkvorm: hoe zet je het in?

Om teaminterventies effectief in te zetten, is het essentieel om eerst een duidelijk beeld te krijgen van de huidige realiteit en de gewenste shift in het team. Hiervoor kun je enkele benchmark modellen gebruiken als basis, zoals:

• Het 5C model
• De piramide van Lencioni
• De teamontwikkeling fases van Tuckman

De keuze voor de juiste teamontwikkeling werkvorm hangt namelijk af van verschillende criteria:

1. Interne modellen die het team al kent of gebruikt
2. Je eigen comfort en ervaring met bepaalde interventies
3. Je intuïtie gebaseerd op wat je ziet, hoort en voelt in het team

Uit onze eigen ervaringen delen we graag enkele tips voor het effectief inzetten van teaminterventies:

• Less is more: Overlaad een sessie niet met te veel interventies. Focus op diepgang.
• Vertrouw het proces: Elke interventie leidt ergens toe. De kern van het teamthema wordt altijd zichtbaar.
• Geloof in de wijsheid van het team: Elk team heeft de capaciteiten om hun eigen situatie op te lossen.
• Creëer veiligheid: Je grootste geschenk als teamcoach is een veilig klimaat waarin teamleden zich openen.
• Gebruik je basistools: Observeer parallelle processen, stel circulaire vragen en werk in het hier en nu.
• Focus op bewustwording: De meerwaarde van een teamcoach ligt in het begeleiden van een gemeenschappelijk bewustwordingsproces.

Kortom, teaminterventies zijn krachtige werkvormen om de ontwikkeling, communicatie en samenwerking binnen teams te versterken. Door de juiste interventies op het juiste moment toe te passen, kun je teams helpen groeien en hun volledige potentieel te benutten.

Wil je meer weten over hoe je teaminterventies kunt inzetten om jouw team naar een hoger niveau te tillen? Wij geven elke maand 2 gratis teamscans weg: dien nu jouw aanvraag voor een gratis teamscan! Onze ervaren teamcoaches helpen je graag om de juiste interventies te kiezen en toe te passen in jouw specifieke teamsituatie.