Voorkom deze teamdynamieken: De 7 valkuilen bij team samenwerking!

Team samenwerking bestaat uit een wirwar van interacties, relaties en gedragsuitingen tussen verschillende persoonlijkheden. Ook wel bekend als teamdynamieken. Hoe meer persoonlijkheden je toevoegt aan die mix, hoe ingewikkelder die dynamieken worden. Dat kan zorgen voor zowel een positief, als een negatief vlindereffect doorheen de organisatie.

Wanneer veranderen teamdynamieken in valkuilen? Ontdek:

• Wat zijn teamdynamieken?
• Een team is een systeem
• De 7 valkuilen van team samenwerking
• #1 Groepsdenken en eenheidsworst
• #2 Polarisatie en extremen
• #3 Gebrek aan verantwoordelijkheid
• #4 Onuitgesproken meningsverschillen
• #5 Conformeren
• #6 Mismatch tussen proces en systeem
• #7 Verliezen van externe connectie
• Hoe maak je onproductieve teamdynamieken zichtbaar?

Wat zijn teamdynamieken?

Wij zien de definitie van teamdynamieken als volgt:

“Teamdynamieken: het spel van onbewuste krachten die optreden naar aanleiding van onderlinge interacties en team samenwerking.”

Het is een brede definitie die omschrijft hoe individuen binnen een team met elkaar omgaan, en hoe ze samen als één geheel werken richting een gemeenschappelijke visie. Je kan het bekijken als een complex web van relaties, interactiepatronen en gedragsuitingen.

Individuen handelen allemaal uit een eigen referentiekader, gebaseerd op hun waarden, persoonlijkheid, en gevormd door eerdere ervaringen. In teams kan dat soms voor botsing zorgen. En tegelijkertijd voor geweldige samenwerkingen, en soms zelfs levenslange vriendschappen.!

Ten slotte bepalen teamdynamieken grotendeels de cultuur van een organisatie. Het is dus belangrijk om deze goed te bewaken. Je kan teamdynamieken bijvoorbeeld verbeteren door een cultuur van vertrouwen en open dialoog te cultiveren.

Een team is een systeem

Eén van de uitgangspunten bij team coaching is dat je een team benadert als een levend systeem. De individuen vormen samen één groter geheel. Daarbij neem je 2 overtuigingen over de samenwerking binnen teams aan:

• De output van het systeem is altijd meer dan de som der delen
• Er is onderlinge afhankelijkheid: als één element beweegt, dan komt het hele systeem in beweging

Dat laatste punt is wat teamdynamieken zo complex en onvoorspelbaar maakt. Elke actie creëert een reactie. Dat kan leiden tot zowel een positief als negatief vlindereffect. Wanneer een collega bijvoorbeeld een slechte dag heeft thuis, dan kan dat een impact hebben op de sfeer voor het hele team. Dat heeft op zijn beurt weer impact op de resultaten, en het gedrag van anderen. Zo blijven teams continue in beweging.

Iets wat mooi in beeld te brengen valt met de volgende team coaching oefening. Bij deze oefening krijgt elk teamlid de opdracht om vanaf het startshot ten allen tijde een gelijkbenige driehoek te vormen met 2 andere mensen uit het team. Al snel breng je het hele team in beweging. Want als één iemand beweegt, dan beweegt het hele team mee.

Na verschillende opstellingen te proberen zal je zien dat dezelfde patronen zich blijven herhalen. Uiteindelijk komt het team tot stilstand, mits de nodige flexibiliteit en compromissen. Althans voor even! Tot iemand het team weer in beweging brengt. Wat een mooie metafoor voor wat er op de werkvloer ook gebeurt!

De 7 valkuilen van team samenwerking

Het mooie aan samenwerking als team is dat het geheel meer kan bereiken dan de som der delen. Met andere woorden 1+1=3. Dat is geen wiskunde, maar pure magie. Maar net in de magie schuilen ook een aantal valkuilen voor teams.

Soms ontstaan er in teams onproductieve teamdynamieken. Dat gebeurt vaak onbewust en ongewild. Mensen doen iets met een positieve intentie, maar kijken daarbij niet naar de impact op het systeem en zijn resultaten.

1) Groepsdenken en eenheidsworst

Ondanks wat vele mensen geloven hoeven teams het niet altijd over alles eens te zijn. Integendeel. Wanneer dat wel het geval is dan heb je wellicht een tekort aan unieke perspectieven. Het team verliest hierdoor zijn individualiteit en creatief denkvermogen.

Vaak ontstaat groepsdenken vanuit de intentie om harmonie te bewaken in een team. Mensen gaan discussie uit de weg, om zo een gemoedelijke sfeer te behouden. Daarbij verliezen ze echter het grotere plaatje uit het oog. Of je team bestaat uit allemaal gelijke persoonlijkheden. Het ideale recept voor eenheidsworst!

2) Polarisatie en extremen

Door dit groepsdenken ontstaan vaak ook extremere standpunten in het team. Dat kan zowel aan de conservatieve, als de progressieve zijde. Wat je nooit alleen zou durven, durf je nu wel. Het team voelt zich gesterkt als geheel, en durft daardoor steeds meer en grotere risico’s nemen. Of, het team wordt juist conservatiever en gaat al het risico uit de weg. Creativiteit wordt gelimiteerd en innovatie aan banden gelegd.

3) Gebrek aan verantwoordelijkheid

Omdat teams vaak een gedeelde verantwoordelijkheid dragen, vermindert het individueel verantwoordelijkheidsgevoel. Dat herken je aan uitspraken zoals: “iemand anders lost het wel op” of “dat is niet mijn taak”. Of, dezelfde teamleden in het team blijven opdraaien voor dezelfde “gedeelde taken”. Dat leidt snel tot frustraties en is dus zeker geen duurzame oplossing.

4) Onuitgesproken meningsverschillen

Nog een valkuil in team samenwerking is dat meningsverschillen niet worden uitgesproken. Ze blijven dus onzichtbaar, of komen pas te laat boven water, wat zorgt voor onvermijdelijke frustraties in teams. Al snel zie je dat dominante persoonlijkheden hun plan doorduwen, en dat de rest van het team – zonder er achter te staan – het plan toch uitvoert. Zonde van alle extra perspectieven die het plan nog konden versterken.

5) Conformeren

Teamdynamieken zoals conformeren zijn soms moeilijk te vermijden. Het is is dus belangrijk om alert en bewust te blijven. Mensen willen van nature uit bij de groep horen. Dat is normaal, en gezond. Maar wanneer je niet oplet kan het ook gevaarlijk worden. Vaak ontstaan in teams allerlei onuitgesproken normen. Dat maakt het voor nieuwe teamleden soms moeilijk. Vooral wanneer de druk om zich te conformeren groot is. Hierdoor gaat veel talent in het team verloren.

6) Mismatch tussen proces en systeem

Soms ontstaat er ook een mismatch tussen het team als systeem, en de processen die ze moeten volgen. Dat kan verschillende oorzaken hebben. De systemen kunnen bijvoorbeeld verouderd zijn. Al snel gaan teams of managers het proces proberen omzeilen. Zo verlies je echter snel de controle, en de kans om het systeem te vernieuwen.

7) Verliezen van externe connectie

Ten slotte lopen veel teams in de valkuil van de focus te intern te richten. Een goede teamsfeer is echter geen garantie op goede resultaten. Al snel ontstaat een soort echokamer waarin externe feedback als kritiek wordt gezien. Bij goede team samenwerking blijft echter ook de relatie met externe stakeholders belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan je klanten, leveranciers – of zelfs de samenwerking met andere teams!

Hoe maak je onproductieve teamdynamieken zichtbaar?

Een team is maar zo sterk als zijn zwakste schakel. We kennen het spreekwoord allemaal. Maar wat is dan de “zwakke schakel”? En hoe kan je die aanpakken om de samenwerking in het team te verbeteren op een duurzame manier?

Met dit schema kan je onproductieve patronen zichtbaar maken, en vervolgens vastpakken.

1. Observeer het gedrag van de ander.
2. Welke reactie roept dat bij je op? Wat denk en voel je hierbij?
3. Hoe reageer jij? Wat doe je?
4. Stap in de schoenen van de ander. Hoe zou hij hierover denken?
5. Welke reactie zou dit oproepen bij de ander?

Door deze stappen te doorlopen vergroot je het begrip en inlevingsvermogen ten opzichte van de ander. Dat maakt het makkelijker om dingen te relativeren, en de vicieuze cirkel te doorbreken. Ben jij het ook beu om telkens in dezelfde patronen te hervallen? Wil je weten hoe productief jouw team echt is? Boek nu een tijdelijk gratis teamscan!